Coaching vs Psychoterapia
W ubiegłym roku, kiedy podejmowałam decyzję o zmianie zawodu, długo zastanawiałam się, jaką ścieżkę wybrać. Koncentrowałam się wówczas na coachingu, bo od dawna był w moim kręgu zainteresowań i uczyłam się go na własną rękę, głównie z lektur i na szkoleniach korporacyjnych oraz stosowałam jego narzędzia z lepszym lub słabszym skutkiem w codziennej pracy. Zapragnęłam stać się profesjonalnym coachem i planowałam odbyć intensywne akredytowane szkolenie oraz starać się o międzynarodową certyfikację. Jednak w pewnym momencie zaczęłam wracać do swoich marzeń z przeszłości, które wiązały się z profesjonalnym wsparciem osób, które doświadczają trudności w codziennym funkcjonowaniu, a do tego potrzeba wiedzy bardziej specjalistycznej, niż ta, którą mogłabym zdobyć podczas szkolenia coachingowego. Zaczęłam dowiadywać się więcej o psychoterapii i sprawdzać możliwości. Czytałam o rodzajach psychoterapii, porównywałam oferty szkół kształcących w poszczególnych nurtach i tak doszłam do decyzji, że chcę podjąć naukę w profesjonalnej szkole psychoterapii i wybrałam nurt, w którym się obecnie szkolę (poznawczo – behawioralny).
Przy okazji zbierania informacji na temat obydwu opcji pogłębiłam swoją wiedzę na temat różnic pomiędzy coachingiem a psychoterapią i pomyślałam, że warto się tym podzielić. Ufam, że ten artykuł może pomóc moim czytelnikom w wyborze rodzaju procesu, który będzie ich wspierał w pracy nad własnym rozwojem i w radzeniu sobie z trudnościami, jakich doświadczają. A może przyda się komuś, kto tak jak ja rok temu, szuka swojej nowej drogi zawodowej.
Rodzaj spotkań
Coaching: Spotkania indywidualne lub grupowe (w przypadku procesu grupowego).
Psychoterapia: Spotkania indywidualne lub grupowe (w przypadku terapii grupowej).
Czas trwania procesu
Coaching: Ilość sesji coachingowych jest ustalana z góry.
Psychoterapia: Proces psychoterapeutyczny nie ma ograniczenia czasowego. Długość trwania psychoterapii zależy od tego w jakim tempie odbywa się proces zdrowienia pacjenta.
Długość sesji
Coaching: Czas trwania sesji 60 – 120 minut.
Psychoterapia: Czas trwania sesji 50 minut (do 60 minut); w wyjątkowych i uzasadnionych przypadkach sesje mogą być dłuższe.
Miejsce spotkań
Coaching: Gabinet, miejsca publiczne (np. kawiarnia), dom klienta, sesje telefoniczne lub online z użyciem kamery.
Psychoterapia: Gabinet, obecnie także sesje online z użyciem kamery.
Kontrakt
Coaching: Na początku procesu coach i coachee zawierają kontrakt.
Psychoterapia: Na początku procesu psychoterapeutycznego psychoterapeuta zawiera z klientem kontrakt.
Diagnoza i leczenie
Coaching: Coach nie diagnozuje i nie leczy.
Psychoterapia: Psychoterapeuta diagnozuje i leczy.
Kim jest klient/pacjent
Coaching: Klient czyli coachee, to osoba zdrowa, która podejmuje decyzję o udziale w treningu osobistym by dokonać zmian, poprawić rezultaty w określonej dziedzinie, osiągnąć z góry zamierzony wynik.
Psychoterapia: Pacjent (klient) w większości podejść terapeutycznych definiowany jest jako osoba chora, której towarzyszą objawy lub zespoły objawów zaburzeń, która nie posiada zasobów, umiejętności i środków do samodzielnego leczenia lub wyczerpała takie zasoby i środki. Innymi słowy, pacjent ma problem, z którym sam nie umie sobie poradzić, a objawy jakich doznaje utrudniają lub uniemożliwiają mu codzienne funkcjonowanie.
Kto prowadzi proces
Coaching: Coach jest wyszkolonym w konkretnej metodzie trenerem, najlepiej po certyfikowanym kursie i z akredytacją.
Psychoterapia: Psychoterapeutą jest osoba, która posiada odpowiednie wykształcenie i przeszła profesjonalne szkolenie w szkole psychoterapii (najczęściej 4-ro lub 5-letniej) w zakresie określonego nurtu psychoterapii. (Może to być także osoba będąca w trakcie wspomnianego szkolenia, a po zdaniu konkretnych egzaminów uprawniona do pracy z pacjentami i na przykład będąca w trakcie stażu).
Obszar zainteresowań
Coaching: Coaching koncentruje się na teraźniejszości i przyszłości.
Psychoterapia: Psychoterapia koncentruje się na przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. (Nurt poznawczo-behawioralny, w którym się szkolę, kładzie na początku procesu nacisk na teraźniejszość i koncentruje się na problemie).
Relacja
Coaching: Coach jest partnerem, który ułatwia klientowi samorozwój.
Psychoterapia: Psychoterapeuta jest specjalistą zdrowia psychicznego, który pomaga pacjentowi przezwyciężać trudności.
Cel
Coaching: Wzmocnienie proaktywnej postawy klienta oraz wsparcie jego samodzielności w dokonywaniu zmian, osiąganiu ustalonych rezultatów. Innymi słowy, to wzmacnianie stanu zasobności klienta i jego dążenia do większej osobistej skuteczności.
Psychoterapia: Poprawa samopoczucia, poprawa funkcjonowania, złagodzenie cierpienia, wyzdrowienie.
Proces
Coaching: Proces oparty na osobistych zasobach klienta, jego kompetencjach, doświadczeniach i umiejętnościach, a także na wyznawanych wartościach i przekonaniach. (Może być także oparty na zasobach materialnych, do których klient ma dostęp oraz na relacjach z ludźmi i sposobach zarządzania zespołami lub jednostkami.) Pomaga klientowi pokonywać bariery, zdobywać nowe umiejętności, znajdować własne rozwiązania. Dąży do wdrażania strategii działania.
Psychoterapia: Proces może opierać się na zasobach pacjenta. W jego trakcie badane są źródła problemów pacjenta. Pomaga pacjentowi zrozumieć przyczyny trudności z jakimi się mierzy i przezwyciężyć je oraz poznać i wyeliminować nieefektywne wzorce.
Odpowiedzialność
Coaching: Odpowiedzialność za organizację treningu leży po stronie coacha, natomiast odpowiedzialność za skuteczność treningu (czyli rezultaty) i przykładanie się do ćwiczeń leży po stronie klienta.
Psychoterapia: Odpowiedzialność za organizację sesji i stosowanie odpowiednich technik terapeutycznych leży po stronie terapeuty. Pacjent zgłaszając się na terapię częściowo lub całkowicie oddaje odpowiedzialność terapeucie za powyższe kwestie. Warto podkreślić, że niektóre modele terapeutyczne (np. RTZ – racjonalna terapia zachowania, TSR – terapia skoncentrowana na rozwiązaniach, terapie poznawcze i behawioralne) postulują współodpowiedzialność pacjenta za efekty terapeutyczne. (Terapia poznawczo – behawioralna opiera się na współpracy i zakłada aktywny udział w leczeniu obu stron – terapeuty i pacjenta.)
Superwizja
Coaching: Coach powinien poddawać się regularnym superwizjom.
Psychoterapia: Psychoterapeuta powinien poddawać się regularnym superwizjom.
Wynik procesu
Coaching: Osiągnięcie rezultatów, które zostały nazwane na początku procesu coachingowego, zwymiarowane i określone jako efekt.
Psychoterapia: Usunięcie objawów, zmniejszenie cierpienia, poprawa zdrowia lub powrót do zdrowia.
2 komentarze
Marts
Bardzo wartościowy artykuł. Kiedyś zastanawiałam się jaka jest różnica między coachingiem, a sesjami z psychoterapeutą. Zaciekawiło mnie, że w artykule wspominasz o różnych nurtach terapii. Jest szansa, że rozwiniesz temat i napiszesz o tym więcej? Korzystałam kilkukrotnie z pomocy różnych specjalistów, ale nie mam pojęcia jaki był to typ terapii. Może rozjaśniłby mi się obraz gdybym poczytała o każdym z typów.
Anna Janowska
Marts, dziękuję Ci za Twoją opinię na temat tego artykułu.
Jeśli zaś chodzi o artykuł dotyczący różnych nurtów psychoterapii, o który pytasz, to napiszę go już niedługo. Pracuję nad pozyskaniem materiałów poświęconych konkretnym nurtom i źródeł.
Przyznam, ze kiedy sama dokonywałam wyboru nurtu terapii, w której będę się szkolić, brakowało mi jednego miejsca, w którym ktoś w skondensowany sposób podałby jakie są pola zainteresowań poszczególnych nurtów i zawarłby informacje o tym, jak wygląda praca terapeuty z pacjentem wg danego podejścia. Postaram się to zrobić jak umiem najrzetelniej.
Pozdrawiam
Ania